Godsdienst

Thema’s > Godsdienst

In België wordt de vrijheid van godsdienst grondwettelijk gewaarborgd. Dit betekent niet dat alle godsdiensten over dezelfde voorrechten beschikken. Niet alle godsdienstige groeperingen zijn wettelijk erkend; enkele weigeren dergelijke erkenning, zoals bijv. Jehova’s Getuigen en sommige fundamentalistische sekten. De wettelijke erkenning impliceert o.a. de bezoldiging van de bedienaars van de eredienst. Dit is het geval voor de katholieke, protestantse, anglicaanse, joodse en (sinds 1974) islamitische godsdienst.

België is, wanneer men althans het doopsel in aanmerking neemt, een overwegend katholiek land. Het aantal katholiek gedoopten bedroeg in 2000 nog 70% van de totale Belgische bevolking. Het aantal protestanten wordt op ruim 60.000 geraamd. Volgens schatting vertoeven er in België ca. 300.000 islamieten en zou het aantal joden ca. 50.000 bedragen. In 2009 lagen deze percentages iets anders: Katholiek (75%), Moslim (2,5%), Protestants (1%). (Bron: Ministerie Buitenlandse zaken)

Naast de wettelijk erkende godsdiensten bestaat een orthodoxe gemeenschap, met overwegend Russen en Grieken. Voorts zijn er de zeer missionair ingestelde mormonen, met lokale gemeenschappen o.a. te Antwerpen en Gent en een bisschopszetel te Brussel. De weinig bekende Belgische boeddhisten (enkele duizenden) hebben hun eigen huis te Brussel. De bekendste van deze zgn. godsdiensten in de schaduw zijn Jehova’s Getuigen, met ca. 20.000 verkondigers.

In de katholieke kerkelijke organisatie vormt België een kerkprovincie, die (sedert 1967) acht bisdommen omvat: Mechelen-Brussel (aartsbisdom), Antwerpen, Luik, Hasselt, Namen, Gent, Doornik en Brugge. Opvallend bij de katholieken is de discrepantie tussen het aantal gedoopten en het aantal praktiserende katholieken, welk laatste nog maar een goede 10% bedroeg, tegen ca. 50% in 1950. Bij degenen die nog in een zekere mate bij het kerkelijke leven betrokken zijn, onderscheidt men de zgn. progressieve en de conservatieve katholieken. Naast de ca. 10% kerkse katholieken zijn er vermoedelijk 65% onkerkse katholieken en 3 à 5% niet-katholieke christenen, joden, islamieten en leden van kleine godsdienstige groeperingen; ca. 20% van de Belgen is vrijzinnig of godsdienstig onverschillig.

Bij de protestanten vindt de verscheidenheid een uitdrukking in enkele denominaties en sekten. De protestanten zijn in diverse kerkverbanden gegroepeerd, waarvan de belangrijkste zijn: de Protestantse Kerk van België (PKB; 16 000 leden), de Hervormde Kerk van België (HKB; 10 000 leden, overwegend in het Franstalige landsdeel) en de Gereformeerde Kerken in België (GKB; 2000 leden, vooral in het Nederlandstalige landsdeel). Sinds 1978 zijn deze kerken gegroepeerd in de Verenigde Protestantse Kerken van België. De Belgische Evangelische Zending (BEZ) werd sinds 1972 geleidelijk gestructureerd in een Bond van Vrije Evangelische Gemeenten (VEG). De BEZ-VEG is van baptistische signatuur en telt ca. 5000 leden (waarvan minder dan de helft Nederlandstaligen). De VEG heeft een zeker ‘sekte’-karakter. Andere sektarische protestantse groeperingen zijn de Pinkstergemeenten (ca. 5000 leden), de Vergadering van Gelovigen, de Vergadering der Broeders, de Bond van Evangelische Baptistenkerken van België en het Leger des Heils (ieder ca. 1500 leden). Kleinere groeperingen zijn de Vrije Lutherse Kerk en de Mennonieten Zending.

Bij de joden zijn drie geïnstitutionaliseerde vormen van religieuze groepsvorming te onderscheiden: orthodoxen, conservatieven en gereformeerden. In België komen deze drie vormen voor, maar de gereformeerde gemeente L’Union Libérale Israélite de Belgique werd niet erkend door het Centraal Israëlitisch Consistorie (CIC). Hoewel in Antwerpen minder joden wonen dan in Brussel (resp. 13.000 en 18.000) is de joodse gemeenschap van Antwerpen (grotendeels van Poolse afkomst) de bekendste. Dit komt o.a. doordat zij te Antwerpen meer geconcentreerd woont, verder omdat 80% van de joden hier bij een godsdienstige gemeente is aangesloten (tegen slechts 40% elders) en omdat de joodse gemeenschap in Antwerpen sterker haar eigenheid manifesteert. In Antwerpen zijn er twee grote gemeenten: de orthodoxe Machsike Hadass, die nauw verwant is met de ultraorthodoxie van de Chassidiem (een mystiek-charismatische gemeenschap met specifieke klederdracht), welke er in groot getal deel van uitmaakt, en de conservatieve Shomer Hadass. Daarnaast is er ook nog een kleine gemeente van Portugese ritus.

De aanwezigheid van islamieten in België (vnl. Marokkanen en Turken, in mindere mate Tunesiërs en Algerijnen) houdt verband met de immigratie van buitenlandse arbeidskrachten sedert de Tweede Wereldoorlog; zij behoren tot verschillende strekkingen. Het in 1963 opgerichte Centre Islamique et Culturel bezit sedert 1968 rechtspersoonlijkheid. In 1974 werd de islam wettelijk erkend.

Eén gedachte op “Godsdienst

  1. Ben Verhaevert

    Waarom wordt het heidendom in zijn verschillende facetten niet vermeld?

    Ben Verhaevert
    Nationaal Coördinator Pagan Federation International

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *